Historiography: Development in the West MCQ Marathi|इतिहासलेखन: पाश्चात्तय परंपरा

 

१ इतिहासलेखन: पाश्चात्तय परंपरा

SSC History Multiple Choice Questions

Historiography: Development in the West MCQ Marathi
Maharashtra State Board
#SSC

 

1	……..संशोधन प्रायोगिक पद्धती, प्रत्यक्ष निरीक्षण यांचा अवलंब करणे शक्य नसते.
अ	कला
ब	विज्ञान
क	इतिहास
ड	यापैकी नाही
उत्तर	इतिहास.

 

2	इतिहासची मांडणी करताना इतिहासाच्या साधनांचे …… संशोधन करणे आवश्यक असते.
अ	सार्वकालिक
ब	चिकित्सक
क	सार्वत्रिक
ड	सर्व पर्याय बरोबर
उत्तर	चिकित्सक

 

3	इतिहास संशोधनास साहाय्यभूत विविध ……… आहेत.
अ	ज्ञानशाखा
ब	संस्था
क	परंपरा
ड	अ आणि ब
उत्तर	अ आणि ब

 

4	……. उपलब्ध पुराव्यांचे चिकित्सापूर्वक संशोधन करून भूतकाळात घडून गेलेल्या घटनांची मांडणी केली जाते.
अ	विज्ञानात
ब	इतिहासात
क	वाणिज्यशाखेत
ड	संस्कृतमध्ये
उत्तर	इतिहासात

 

5	इतिहासाची चिकीत्सापूर्वक मांडणी करणाऱ्या संशोधकाला ……. म्हणतात.
अ	इतिहासकार
ब	वैज्ञानिक
क	पदवीधर
ड	संशोधक
उत्तर	इतिहासकार

 

6	वाचकापर्यंत काय पोहचवायचे आहे हे ……. अवलंबून असते.
अ	पदवीधर
ब	इतिहासकार
क	संशोधन
ड	वैज्ञानिक
उत्तर	इतिहासकार

 

7	निवडलेल्या घटना आणि त्यांची मांडणी करताना वापरलेला दृष्टिकोन या गोष्टी इतिकाराच्या लेखनाची …….. निश्चित करतात.
अ	भाषा
ब	शैली
क	साधने
ड	प्रगती
उत्तर	शैली

 

8	फ्रान्स येथील ……. या संग्रहालयात सर्वाधिक प्राचीन शिलालेख आहे.
अ	सुमेर
ब	भारतीय
क	लुव्र
ड	गर्व्हमेंट म्युझियम
उत्तर	लुव्र

 

9	एतेहासिक घटनांच्या लिखित नोंदी करण्याची परंपरेची सुरुवात ….. संस्कृतीमध्ये झाली.
अ	हडप्पा
ब	मोहेजोदडो
क	मेसोपेटोमिया
ड	सुमेर
उत्तर	सुमेर

 

10	आधुनिक इतिहास लेखन पद्धती ……. आहे.
अ	शास्त्रशुद्ध
ब	शास्त्राधारित
क	काल्पनिक
ड	वास्तविक
उत्तर	शास्त्रशुद्ध

  

11	आधुनिक इतिहासलेखन पद्धतीतील प्रश्न …… असतात.
अ	दैवी घटनावर आधारित
ब	देवदेवतांची कथाकहाणी
क	मानवकेंद्रित
ड	ऐतिहासिक
उत्तर	मानवकेंद्रित

 

12	आधुनिक इतिहासलेखनातील प्रश्नांच्या उत्तरांना ……. आधार असतो.
अ	तौलनिक
ब	विश्वासहि पुराव्यांचा
क	कल्पनेचा
ड	आधार नसतो
उत्तर	विश्वासहि पुराव्यांचा

 

13	आधुनिक इतिहासलेखन पद्धतीची मांडणी ……. असते.
अ	क्रमश:
ब	उलटसुलट
क	अनियमित
ड	तर्कसुसंगत
उत्तर	तर्कसुसंगत

 

14	मानवजातीने भूतकाळात केलेल्या कृतींच्या आधारे मानजातीच्या वाटचालीचा ……. घेतला जातो.
अ	अंदाज
ब	वेध
क	वेग
ड	इतिहास
उत्तर	वेध

 

15	आधुनिक इतिहासलेखन परंपरेची बीजे प्राचीन ……… इतिहासकारांच्या लेखनात आढळतात, असे मानले जाते.
अ	ग्रीक
ब	फ्रेंच
क	भारतीय
ड	पाश्चात्त्य
उत्तर	ग्रीक

 

16	हिस्टरी हा शब्द …….. भाषेतील आहे.
अ	फ्रेंच
ब	इंग्रजी
क	संस्कृत
ड	ग्रीक
उत्तर	ग्रीक

 

17	हिरोडोटस या इतिहासकाराने …….. हा ग्रंथ लिहिला.
अ	डिसकोर्स ऑन द मेथड
ब	रिझन इन हिस्टरी
क	द हिस्टरीज
ड	आर्केलॉजी ऑफ नॉलेज
उत्तर	द हिस्टरीज

 

18	इ. स. वी आठराव्या शतकाच्या पुढील काळात इतिहासलेखनामध्ये …… महत्त्व येत गेले.
अ	सात्यतता
ब	वैचारिकलेखनाला
क	वस्तुनिष्ठतेला
ड	कालक्रमास
उत्तर	वस्तुनिष्ठतेला

  

19	इ. स 1737 मध्ये जर्मनीमधील ……… विद्यापीठाची स्थापना झाली.
अ	प्रिन्स ऑफ वेल्स
ब	जे. जे. विद्यापीठ
क	गॉटिंगेन
ड	यापैकी नाही
उत्तर	गॉटिंगेन

 

20	गॉटिंगेन या विद्यापीठात प्रथमच …….. विषयाला स्वतंत्र स्थान प्राप्त झाले.
अ	विज्ञान
ब	इतिहास
क	कला
ड	वाणिज्य
उत्तर	इतिहास

  

21	….. या इतिहासकाराने इतिहासलेखनासाठी वापरल्सर जाणाऱ्या ऐतिहासिक साधनांची विशेषत: कागदपत्रांची विश्वासार्हति तपासून घेणे आवश्यक आहे, हे मत मांडले.
अ	व्हॉल्टेअर
ब	जॉर्ज हेगेल
क	लिओपॉल्ड शंके
ड	रेने देकार्त
उत्तर	रेने देकार्त

 

22	रेने देकार्तने …… हा ग्रंथ लिहिला.
अ	द हिस्टरीज
ब	डिसकोर्स ऑन द मेथड
क	आर्केलॉजी ऑफ नॉलेज
ड	दास कॅपिटल
उत्तर	डिसकोर्स ऑन द मेथड

 

23	इतिहासलेखनासाठी केवळ वस्तुनिष्ठ सत्य व घटनांचा कालक्रम एवढ्यावरच लक्ष केंद्रित न करत तत्कालीन समाजाच्या परंपरा, व्यापार, आर्थिक व्यवस्था, शेती, इ. गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे हा विचार ………. याने मांडला.
अ	व्हॉल्टेअर
ब	जॉर्जहेगेल
क	कार्ल मार्क्स
ड	रेने देकार्त
उत्तर	व्हॉल्टेअर

 

24	व्हॉल्टेअरचे मुळ नाव ……. हे होते.
अ	व्हॉल्टेअर
ब	फ्रान्स्वा मरी अरूए
क	अ आणि ब
ड	सांगता येत नाही.
उत्तर	फ्रान्स्वा मरी अरूए

 

25	व्हॉल्टेअर यास आधुनिक इतिहासलेखनाचा ………. म्हणता येईल.
अ	जनक
ब	पूर्वज
क	वंशज
ड	कर्ताधर्ता
उत्तर	जनक

  

26	जॉर्ज विल्हेम फ्रेडरिक हेगेल हे …….. इतिहासकार होते.
अ	ग्रीक
ब	फ्रेंच
क	भारतीय
ड	जर्मन
उत्तर	जर्मन

 

27	……. या ग्रंथात व्हॉल्टेअरची व्याख्याने आणि लेख यांचे संकलन आहे.
अ	रिझन इन हिस्टरी
ब	द सिक्रेट ऑफ वर्ल्ड हिस्टरी
क	एनसायक्लोपिडीया ऑफ फिलॉसॉफिकल सायन्सेस
ड	आर्केऑलॉजी ऑफ नॉलेज
उत्तर	एनसायक्लोपिडीया ऑफ फिलॉसॉफिकल सायन्सेस

 

28	हेगेलने…… हे पुस्तक प्रसिद्ध आहे.
अ	डिसकोर्स ऑन मेथड
ब	दास कॅपिटल
क	रिझन इन हिस्टरी
ड	द हिस्टरीज
उत्तर	रिझन इन हिस्टरी

 

29	……. याने द्वंद्वंवाद ही पध्दती मांडली.
अ	हेगेल
ब	लिओपॉल्ड व्हॉन रांके
क	देकार्त
ड	कार्ल मार्क्स
उत्तर	लिआपॉल्ड व्हॉन रांके

 

30	इतिहासलेखनातील काल्पनिकतेवर …… याने टीका केली.
अ	हेगेल
ब	लिओपॉल्ड व्हॉन रांके
क	देकार्त
ड	कार्ल मार्क्स
उत्तर	लिओपॉल्ड व्हॉन रांके

  

31	लिओपॉल्ड व्हॉन शंके याच्या …… ग्रंथात विविध लेखांचे संकलन आहे.
अ	द थिअरी अँड प्रक्ट्रसि ऑफ हिस्टरी
ब	द सिक्रेट ऑफ वर्ल्ड हिस्टरी
क	अ आणि ब
ड	यापैकी नाही.
उत्तर	अ आणि ब

 

32	इतिहास हा अमूर्त कल्पनांचा नसून जिवंत माणसांचा असतो हा विचार …….. यांने मांडला.
अ	कार्ल मार्क्स
ब	हेगेल
क	रेने देकार्त
ड	लिओपॉल्ड शंके
उत्तर	कार्ल मार्क्स

 

33	वर्गसंघर्षाचा सिद्धांत ……… याने मांडला.
अ	लिओपॉल्ड शंके
ब	रेने देकार्त
क	हेगेल
ड	कार्ल मार्क्स
उत्तर	कार्ल मार्क्स

 

34	कार्ल मार्क्स याने लिहिलेला …… हा ग्रंथ जगप्रसिद्ध आहे.
अ	आर्केऑलिजी ऑफ नॉलेज
ब	रिझन इन हिस्टरी
क	दास कॅपिटल
ड	डिसकोर्स ऑन द मेथड
उत्तर	दास कॅपिटल

 

35	ॲनल्स प्रणाली ….. या देशात उद्यास आली.
अ	भारत
ब	ग्रीक
क	जर्मनी
ड	फ्रान्स
उत्तर	फ्रान्स

  

36	ॲनल्स प्रणाली सुरू करण्याचे व विकसित करण्याचे श्रेय ……इतिहासकारांना जाते.
अ	फ्रेंच
ब	ग्रीक
क	जर्मन
ड	भारतीय
उत्तर	फ्रेंच

 

37	……. इतिहासलेखन म्हणजे स्त्रीयांच्या दृष्टिकोनातून केलेली इतिहासाची पुर्नरचना.
अ	वसाहतवादी
ब	स्त्रीवादी
क	वास्तववादी
ड	पुरूषवादी
उत्तर	स्त्रीवादी

 

38	स्त्रीवादाची मूलभूत भूमिका …… या विदुषीने सिद्ध केली.
अ	सीमा-द-बोव्हा
ब	पंडीता रमाबाई
क	रमाबाई रानडे
ड	सवित्रीबाई फुले
उत्तर	सीमा-द-बोव्हा

 

39	……… नंतर स्त्री हा एक स्वंतत्र सामजिक वर्ग मानून इतिहास लिहील्या वर भर दिला जाऊ लागली.
अ	1980
ब	1970
क	1960
ड	1990
उत्तर	1990

 

40	आर्केऑलॉजी ऑफ नॉलेज हा ग्रंथ ……. याने लिहिला.
अ	मायकेल फुको
ब	सीमा द बोव्हा
क	कार्ल मार्क्स
ड	जॉर्ज हेगेल
उत्तर	मायकेल फुको

  

41	भूतकाळातील स्थित्यंतराचे स्पष्टीकरण देणे हे पुरात्तव्वाचे मुख्य उद्दिष्ट असते असे …….. म्हणतात.
अ	सीमा द बोव्हा
ब	मायकल फुको
क	कार्ल मार्क्स
ड	लिओपॉल्ड व्हॉन शंके
उत्तर	मायकल फुको

 

42	मायकल फुको यांच्या लेखनपद्धतीला …… म्हटले जाते.
अ	इतिहासलेखनाचे जनक
ब	पुरातत्त्व
क	ज्ञानाचे पुरातत्त्व
ड	द्वंद्वंवाद
उत्तर	ज्ञानाचे पुरातत्त्व

 

43	आधूनिक इतिहासलेखनात विविध विषयांचा स्वंतत्र …… लिहीला जाऊ लागला.
अ	इतिहास
ब	भाषा
क	प्रणाली
ड	पुरातत्त्व
उत्तर	इतिहास

 

44	मायकल फुको हे इतिहासक होता.
अ	ग्रीक
ब	जर्मन
क	फ्रेंच
ड	भारतीय
उत्तर	फ्रेंच

 

45	रेने देकार्त हे ……… इतिहासकार होते.
अ	फ्रेंच
ब	जर्मन
क	ग्रीक
ड	भारतीय
उत्तर	फ्रेंच

  

46	सीमा द बोव्हा ही …….. विदुषी होती.
अ	जर्मन
ब	ग्रीक
क	भारतीय
ड	फ्रेंच
उत्तर	फ्रेंच