Historiography Indian Tradition MCQ|इतिहासलेखन:भारतीय पंरपरा

2. इतिहासलेखन:भारतीय पंरपरा

SSC History Multiple Choice Questions

2. Historiography: Indian Tradition MCQ

Maharashtra State Board
#SSC

 

१	प्राचीन भारतामध्ये पूर्वजांचे पराक्रम, दैवतपरंपरा, सामाजिक स्थित्यंतरे इत्यादींच्या स्मृती केवळ …….. परंपरेने जपल्या जात होत्या.
अ	लिखित
ब	मौखिक
क	भौतिक
ड	दृक्-श्राव्य
उत्तर	मौखिक

 

२	हडप्पा संस्कृतीमध्ये मिळालेल्या प्राचीन लेखांच्या आधारे भारतामध्ये लेखनकला …….. सहस्रकापासून किंवा त्याही पूर्वीपासून आस्तित्वात होती.
अ	इ. स. पूर्वी चौथ्या
ब	इ. स. तिसऱ्या
क	इ. स. पूर्वी तिसऱ्या
ड	इ. स. चौथ्या
उत्तर	इ. स. पूर्वी तिसऱ्या

 

३	…….. संस्कृतीची लिपी वाचव्यात अजूनही यश मिळाले नाही.
अ	सुमेर
ब	मोहेजोदडो
क	हडप्पा
ड	अतिप्राचीन
उत्तर	हडप्पा

 

४	भारतातील ऐतिहासिक स्वरुपाचे  सर्वाधिक प्राचीन लिखित साहित्य हे …….. लेखाच्या स्वरुपातील आहे.
अ	कोरीव
ब	लेखी
क	भौतिक
ड	मौखिक
उत्तर	कोरीत

 

५	कोरीव लेखांची सुरुवात ……. याच्या काळापासून होते.
अ	सम्राट अकबर
ब	सम्राट शहाजहान
क	महाराणा प्रताप
ड	सम्राट अशोक
उत्तर	सम्राट अशोक

 

६	सम्राट …… कोरीव लेख हे दगडी स्तंभांवर कोरलेले आहेत.
अ	अशोकाचे
ब	अकबराचे
क	शहाजहानचे
ड	महाराणा प्रतापचे
उत्तर	अशोकाचे

 

७	……. ताम्रपट सोहगौडा येथे सापडला.
अ	जैन धर्मातील
ब	रामायणातील
क	सोहगौडा
ड	बौद्धग्रंथातील
उत्तर	सोहगौडा

 

८	सोहगौडा हा ताम्रपट …… काळातील असावा.
अ	हडप्पा
ब	मौर्य
क	सुमेर
ड	मोहेजोदडो
उत्तर	मौर्य

 

९	सोहगौडा ताम्रपटावरील कोरीव लेख …….. लिपीत आहेत.
अ	ब्राम्ही
ब	मोडी
क	संस्कृत
ड	हिंदी
उत्तर	ब्राम्ही

 

१०	सोहगौडा ताम्रपटावरी …….. हा आदेश लिहिला आहे.
अ	देशाचे रक्षण करावे
ब	संस्कृती जपावी
क	वृक्षसंवर्धन करावे
ड	कोठारघरांमधील धान्य जपून वापरण्यात यावे.
उत्तर	कोठारघरांमधील धान्य जपून वापरण्यात यावे.

  

११	प्राचीन काळातील ……. सांगणारे लेखन हे भारतीय इतिहासलेखनाच्या वाटचालीचे महत्त्वाचे टप्पे आहेत.
अ	देवतांचे इतिहास
ब	भारतीय संस्कृती
क	राजघराण्यांचा इतिहास
ड	सर्वसमान्वयक इतिहास
उत्तर	राजघराण्यांचा इतिहास

 

१२	बाणभट्ट था कवीने लिहिलेले ……. संस्कृत काव्य  ऐतिहासिक चरित्रग्रंथाच्या स्वरुपाचे आहे.
अ	राजतंरगिणी
ब	हर्षचरित
क	अभिज्ञानशाकुंतलभिती
ड	रामायण
उत्तर	हर्षचरित

 

१3	…… याने राजतंरगिणी हा ग्रंथ लिहिला.
अ	जॉन मार्शल
ब	जेम्स मिल
क	झियाउद्दीन बरनी
ड	कल्हण
उत्तर	कल्हण

 

14	राजतरंगिणी हा …. च्या इतिहासावरील ग्रंथ आहे.
अ	काश्मीर
ब	महाराष्ट्र
क	भारत
ड	युरोपच्या
उत्तर	काश्मीर

 

15	मध्ययुगीन भारत मुस्लीम इतिहासकारांच्या लेखनावर …. आणि …… इतिहासलेखनाच्या परंपरेचा प्रभाव असलेला दिसतो.
अ	संस्कृत आणि हिंदी
ब	ब्राम्ही आणि मोडी
क	अरबी आणि फारसी
ड	मोडी आणि अरबी
उत्तर	अरबी आणि फारसी

  

16	मध्ययुगीन मुस्लीम इतिहासकार झियाउद्दीन बरनी याने …….. ग्रंथ लिहिला.
अ	हर्षचरित
ब	तारीख-इ-फिरुजशाही
क	द हिस्टरी ऑफ इंडिया
ड	तुझुक-इ-बाबरी
उत्तर	तारीख-इ-फिरुजशाही

 

17	तारीख-इ फिरुजशाही या ग्रंथात ……… हेतू स्पष्ट केला आहे.
अ	राजकारणाचा
ब	ऐतिहासिक परंपरेचा
क	युद्धाचा
ड	इतिहासलेखनाचा
उत्तर	इतिहासलेखनाचा

 

18	……. च्या विचारसरणीमुळे इतिहासाची व्याप्ती अधिक विस्तारली.
अ	झियाउद्दीन बरनी
ब	बाबर
क	अकबर
ड	जेम्स मिल
उत्तर	झियाउद्दीन बरनी

 

19	……. याने तारीख-इ-मुबारकशाही हा ग्रंथ लिहिला.
अ	अल्बेरुनी
ब	इब्न बतुता
क	मार्को पोलो
ड	अहमद सरहिंदी
उत्तर	अहमद सरहिंदी

 

20	…….. याने तुझुक-इ-बाबरी हा ग्रंथ रचला.
अ	झियाउद्दीन बरनी
ब	बाबर
क	अकबर
ड	इब्न बतुता
उत्तर	बाबर

  

21	इतिहासलेखनाच्या चिकित्सक पद्धीच्या दृष्टीने अबुल फजल याने लिहिलेल्या ……… ग्रंथाचे विशेष महत्त्व आहे.
अ	सभासद बखर
ब	हसन निजामी
क	अकबरनामा
ड	मार्को पोलो
उत्तर	अकबरनामा

 

22	अबुल फजलने अवलंबलेली संशोधनपद्धनी …….. होती असे मानले जाते.
अ	पूर्वग्रहदुषित
ब	पुर्वग्रहविरहित
क	गौण
ड	काल्पनिक
उत्तर	पुर्वग्रहविरहित

 

23	…… या ऐतिहासक साहित्यात शुरवीरांचे गुणगान, ऐतिहासिक घडामोडी, लढाया, थोर पुरुषांची चरित्रे यांचे वर्णन आढळते.
अ	पौराणिक ग्रंथ
ब	वृत्तपत्र
क	बखर
ड	पोवाडा
उत्तर	बखर

 

24	महाराजांच्या कारकीर्दित कृष्णाजी अनंत सभासद यांनी सभासद बखर ही बखर लिहिली.
अ	छत्रपती राजाराम
ब	राजा मॅकमोहन रॉय
क	छत्रपती शिवाजी
ड	छत्रपती शाहू
उत्तर	छत्रपती राजाराम

 

25	……. या बखरीत पानीपतच्या लढाईचे वर्णन आहे.
अ	सभासद बखर
ब	होळकरांची कैफियत
क	अकबरनामा
ड	भाऊसाहेबांची बखर
उत्तर	भाऊसाहेबांची बखर

  

26	…… या बखरीतून होळकरांचे घराणे आणि त्यांचे योगदान समजते.
अ	सभासद बखर
ब	अकबरनामा
क	होळकरांची कैफियत
ड	पानीपतची बखर
उत्तर	होळकरांची कैफियत

 

27	भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण खात्याचे पहिले सरसंचालक ……. हे होते.
अ	जॉन मार्शल
ब	अॅलेक्झांडर कनिंगहॅम
क	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर
ड	विल्यम जॉन्स
उत्तर	ॲलेक्झांडर कनिंगहॅम

 

28	प्राचीन स्थळांचे उत्खनन करण्यासाठी ॲलेक्झांडर कनंगहॅम् याने….. ग्रंथामध्ये उल्लेख असलेल्या स्थळांवर लक्ष केंद्रित केले.
अ	रामायण
ब	महाभारत
क	बौद्ध
ड	फारसी
उत्तर	बौद्ध

 

29	……. याच्या कारकिर्दीत हडप्पा संस्कृतीचा शोध लागला.
अ	जेस्म मिल
ब	जॉन मार्शल
क	विल्यम जॉन्स
ड	फ्रेडरिक मॅक्सम्यूलर
उत्तर	जॉन मार्शल

 

30	भारतात आलेल्या अनेक ब्रिटीश अधिकाऱ्यांनी केलेल्या भारतीय इतिहसलेखनावर ब्रिटीशांच्या ……… धोरणाचर प्रभाव असलेला दिसतो.
अ	वसाहतवादी
ब	कल्याणकारी
क	मार्क्सवादी
ड	वंचितवादी
उत्तर	वसाहतवादी

  

3१	ब्रिटीश इतिहासकाराने भारतीय इतिहासावर लिहिलेला …… ग्रंथ हा पहिला ग्रंथ होय.
अ	द हिस्टरी ऑफ इंडिया
ब	द हिस्टरी ऑफ इ मराठाज्
क	केंब्रिज हिस्टरी ऑफ इंडिया
ड	द हिस्टरी ऑफ ब्रिटीश इंडिया
उत्तर	द हिस्टरी ऑफ ब्रिटीश इंडिया

 

32	माउंट स्टुअर्ट एल्फिन्स्टन यांनी ……  हा ग्रंथ् लिहिला.
अ	द हिस्टरी ऑफ इंडिया
ब	द हिस्टरी ऑफ ब्रिटीश इंडिया
क	उ हिस्टरी ऑफ मराठाज्
ड	क्रेंब्रिज हिस्टरी ऑफ इंडिया
उत्तर	द हिस्टरी ऑफ इंडिया

 

33	……  याने ‘द हिस्टरी ऑफ द मराठाज्’ या ग्रंथाने तीन खंड लिहिले.
अ	जेम्स मिल
ब	जेम्स ग्रँट डफ
क	विल्यम जॉन्स
ड	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर
उत्तर	जेम्स ग्रँट डफ

 

34	भारतीय संस्कृती आणि इतिहास कमी लेखण्याची प्रवृत्ती राजस्थानचा इतिहास लिहितांना ……. सारख्या अधिकाऱ्याच्या लेखनात आाढळते.
अ	जेम्स ग्रँट डफ
ब	विल्यम जोन्स
क	कर्नल टॉड
ड	जेम्स‍ मिल
उत्तर	कर्नल टॉड

 

35	1922 ते 1937 च्या दरम्यान प्रसिद्ध झालेले ……. या ग्रंथाचे पाच खंड वसाहतवादी इतिहासलेखनाचे उदाहरण आहेत.
अ	केंब्रिज हिस्टरी ऑफ इंडिया
ब	द सेक्रेड बुक्स ऑफ द ईस्ट
क	मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने
ड	द इंडियन वॉर ऑफ इन्डिपेन्डस्य 1857
उत्तर	केंब्रिज हिस्टरी ऑफ इंडिया

  

36	इसवी सन 1784 मध्ये सर विल्यम जोन्स यांनी ….. येथे एशियाटिक सोसायदीची स्थापना केली.
अ	मुंबई
ब	चेन्नई
क	दिल्ली
ड	कोलकाता
उत्तर	कोलकाता

 

37	….. याच्या दृष्टीने संस्कृत भाषा ही इंडो-युरोपीय भाषागटातील अतिप्राचीन शाखा होती.
अ	स्टुअर्ट एल्फिस्टन
ब	विल्यम जोन्स
क	ग्रँट डफ
ड	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर
उत्तर	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर

 

38	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर याने …… ग्रंथाचे जर्मन भाषेत अनुवाद केला.
अ	द सेक्रेड बुक्स ऑफ द ईस्ट
ब	हितोपदेश
क	हर्षचरित
ड	राजतरंगिणी
उत्तर	हितोपदेश

 

39	……. याने त्रग्वेद या ग्रंथाचादेखील जर्मन भाषेत अनुवाद केला.
अ	स्टुअर्ट एल्फिस्टन
ब	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर
क	ग्रँट डफ
ड	विल्यम जोन्स
उत्तर	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर

 

40	प्राच्यविद्यावंतांच्या लेखनामगील छुपे सामाज्यवादी हितसंबंध प्रकाशात आणण्याचे काम ….. या विद्वानाने केले.
अ	ग्रँट डफ
ब	फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर
क	एडवर्ड सैद
ड	वि. का. राजवाडे
उत्तर	एडवर्ड सैद

  

41	महाराष्ट्रातील राष्ट्रवादी इतिहास लेखनास …….. यांच्यापासुन प्रेरणा मिळाली.
अ	विष्णुशास्त्री चिपळुणकर
ब	सदाशिव आळतेकर
क	वि. का. राजवाडे
ड	वि. दा. सावरकर
उत्तर	विष्णुशास्त्री चिपळुणकर

 

42	…… हे मराठी भाषेतून लेखन करणारे इतिहासकार म्हणून परिचित आहेत.
अ	विष्णुशास्त्री चिपळुणकर
ब	सदाशिव आळतेकर
क	वि. का. राजवाडे
ड	वि. दा. सावरकर
उत्तर	वि. का. राजवाडे

 

43	वि. का. राजवाडे यांनी ……. असे शीर्षक असणारे 22 खंड त्यांनी संपादित केले.
अ	मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने
ब	द हिस्टरी ऑफ इंडिया
क	द इंडियन वॉर ऑफ इंडिपेन्डन्स 1857
ड	हितोपदेश
उत्तर	मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने

 

44	भारतीयांनी ब्रिटीशांविरुद्ध दिेलेल्या स्वातंत्र्यलढ्याला प्रेरणा देण्यासाठी ……. इतिलेखनाचा उपयोग झाला.
अ	प्रादेशिक
ब	वसाहतवादी
क	स्त्रीवादी
ड	राष्ट्रवादी
उत्तर	राष्ट्रवादी

 

45	द इंडियन वॉर ऑफ इन्डिपेन्डन्स 1857 हे पुस्तक ….. यांनी लिहिले.
अ	वि. का. राजवाडे
ब	वि. दा. सावरकर
क	क्रॉम्रेड शरद पाटील
ड	सदाशिव आळतेकर
उत्तर	वि. दा. सावरकर

  

46	…….. इतिहासकारांनी जातिव्यवस्थेत होत गेलेल्या बदलांचा अभ्यास केला.
अ	राष्ट्रवादी
ब	प्रादेशिक
क	स्त्रीवादी
ड	मार्क्सवादी
उत्तर	मार्क्सवादी

 

47	….. हे मार्क्सवादी इतिहासलेखनाचे उदाहरण आहे.
अ	क्रेंब्रिज हिस्टरी ऑफ इंडिया
ब	प्रिमिटिव्ह कम्युनिझम टु स्लेव्हरी
क	हु वेअर द शुद्राज्
ड	द अनटचेबल्स्
उत्तर	प्रिमिटिव्ह कम्युनिझम टु स्लेव्हरी

 

48	राष्ट्रवादी इतिहासातून …… इतिहासलेखनाला चालना मिळाली.
अ	स्त्रीवादी
ब	वसाहतवादी
क	प्रादेशिक
ड	वंचितांच्या
उत्तर	प्रादेशिक

 

49	इतिहासलेसखनाची सुरूवात समाजाच्या तळाशी असलेल्या सर्वसामान्य लोकांच्या स्तरापासून करायला हवी, ही कल्पना …….. या तत्त्वज्ञाने मांडली.
अ	म. फुले
ब	म. गांधी
क	डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
ड	अँटोनिओ ग्रामची
उत्तर	अँटोनिओ ग्रामची

 

50	वंचितांचा इतिहास लिहिण्यासाठी ……. हे एक महत्त्वाचे साधन मानले जाते.
अ	मौखिकपरंपरा
ब	लोकपरंपरा
क	राजपरंपरा
ड	लिखितपरंपरा
उत्तर	लोकपरंपरा

  

51	म. फुले यांनी …… या पुस्तकात शुद्रातिशुद्रांचा इतिहास उलगडून दाखवला आहे.
अ	गुलामगिरी
ब	द अनटचेबल्स
क	हु वेअर द शुद्राज्
ड	द हाय कास्ट हिंदु वुमन
उत्तर	गुलामगिरी

 

52	डॉ. आंबेडकरांनी केलेल्या लेखनांपैकी ……. हे ग्रंथ वंचितांच्या इतिहासाचे उदाहरण म्हणून सांगता येतील.
अ	गुलामगिरी
ब	द अनटचेबल्स
क	हु वेअर द शुद्राज
ड	2 आणि 3 दोन्ही
उत्तर	2 आणि 3 दोन्ही

 

53	एकोणिसाव्या शतकात स्त्रियांविषयी लेखन करणाऱ्या लेखिकांमध्ये ……. यांचे नाव अग्रणी आहे.
अ	पंडिता रमाबाई
ब	शार्मिला रेगे
क	ताराबाई शिंदे
ड	मीरा कोसंबी
उत्तर	ताराबाई शिंदे

 

54	1882 मध्ये प्रसिद्ध झालेले ……… हे पुस्तक भारतातील पहिले स्त्रीवादी लेखन समजले जाते.
अ	स्त्रीपुरुष तुलना
ब	द हाय कास्ट हिंदु वुमन
क	रायटिंग कास्ट
ड	द अपटचेबल्स
उत्तर	स्त्रीपुरुष तुलना

 

55	द हाय कास्ट हिंदु वुमन हे पुस्तक …… यांनी लिहिले.
अ	ताराबाई शिंदे
ब	पंडिता रमाबाई
क	शर्मिला रेगे
ड	मीरा कोसंबी
उत्तर	पंडिता रमाबाई

  

56	स्त्रीवादी लेखनात …….. यांच्या ‘क्रॉसिंग थ्रेशोल्डस् : फेमिनिस्ट एस्सेट इन सोशल हिस्टरी’ या पुस्तकाचा उल्लेख केला जातो.
अ	ताराबाई शिंदे
ब	पंडिता शिंदे
क	शर्मिला रेगे
ड	मीरा कोसंबी
उत्तर	मीरा कोसंबी

 

57	शर्मिला रेगे यांनी ….. हे निबंध लिहिले.
अ	रायटिंग कास्ट
ब	रायटिंग जेंडर
क	स्त्री पुरुष तुलन
ड	1 आणि 2 दोन्ही
उत्तर	1 आणि 2 दोन्ही

 

58	विशिष्ट विचारसरणीचा आश्रय न घेता इतिहास लिहिणाऱ्यांमध्ये …… यांचा नामोल्लेख करावा लागतो.
अ	सुरेंद्रनाथ सेन
ब	त्र्यंबक शंकर शेजवलकर
क	सर यदुनाथ सरकार
ड	वरील पैकी सर्व
उत्तर	वरीलपैकी सर्व

 

59	……. यांना समाज ‘रियासतकार’ म्हणून ओळखतो.
अ	सुरेंद्रनाथ सेन
ब	गोविंद सखाराम सरदेसाई
क	सर युदनाथ सरकार
ड	त्र्यंबक शेजवलकर
उत्तर	गोविंद सखाराम सरदेसाई

 

60	7 जुलै 1910 रोजी …….. यांनी इतिहास संशोधनाच्या कार्यासाठी भारत इतिहास संशोधक मंडळ स्थापन केले.
अ	विष्णुशास्त्री चिपळूणकर
ब	सदाशिव आळतेकर
क	वि. का. राजवाडे
ड	वि. दा. सावरकर
उत्तर	वि. का. राजवाडे